Op deze pagina leer je heel wat bij over gezonde voeding. De informatie is gericht naar de algemene bevolking. Wil je graag voedingsadvies op maat, neem dan contact op met één van de diëtisten binnen gemeente Wevelgem. Via de Sociale Kaart vind je alle diëtisten die met enthousiasme klaarstaan om je te begeleiden naar een gezonde levensstijl.
Voedingsdriehoek
Gezond Leven buigt zich over verschillende gezondheidstopics, waaronder voeding. De organisatie creëerde de voedingsdriehoek: een mooi overzicht van gezonde en minder gezonde voeding. Aan de hand van kleuren wordt duidelijk gemaakt welke voedingsmiddelen en -groepen de voorkeur krijgen en welke andere beter met mate geconsumeerd worden. De voedingsdriehoek werd gebaseerd op drie wetenschappelijke uitgangspunten:
- Eet meer plantaardige dan dierlijke voeding
- Consumeer zo min mogelijk 'lege' calorieën*
- Ga voedselverlies tegen door matig te consumeren
*Dit zijn voedingsmiddelen die veel energie aanleveren door middel van suikers en vetten, maar weinig gezonde voedingsstoffen, zoals vitaminen en mineralen, bevatten. Denk hierbij aan snoepgoed, chips, gesuikerde frisdrank...
© Vlaams Instituut Gezond Leven
'Verboden' producten
Veel mensen die gezonder willen eten, beginnen vaak met het idee dat sommige producten uit den boze zijn. Ze eten niks meer van het ongezonde, zoals minder koekjes, minder frisdrank of kleinere porties. ‘Verboden’ producten lijken alleen maar verleidelijker, waardoor een verlangen gecreëerd wordt. Mensen voelen zich hierdoor gelimiteerd. Bepaalde voedingsgroepen schrappen uit je eetpatroon is dus nooit een goed idee. In een gezond eetpatroon is zeker plaats voor de minder gezonde producten. Maar eet deze met mate. Gezonde voeding blijft het best overwegen.
De vuistregel
Mineralen, vitaminen en antioxidanten zijn belangrijke voedingsstoffen voor de preventie van verschillende ziektes (diabetes, kanker, hart- en vaatziekten...). Fruit, groenten en volle granen zitten er vol van. Denk bij volle granen aan volkoren producten. Kies bijvoorbeeld voor zilvervliesrijst i.p.v. witte rijst of volkoren brood i.p.v. wit brood.
Fruit en groenten nemen een centrale plaats in een gezond eetpatroon. Twee tot drie stukken fruit en 300g groenten per dag is de aanbeveling. Dit is natuurlijk in de ideale situatie. Elke extra hap fruit of groenten, is al een verbetering. Eet je bijvoorbeeld nooit fruit, dan is één stuk fruit per dag al prima.
Meestal wordt gekozen om fruit als tussendoortje te eten, maar dit kan perfect deel uitmaken van het ontbijt. Ben je geen fan van fruit, verwerk dit dan in een yoghurt, op een boterham, fruitsalade...
Groenten eten we meestal bij de warme maaltijd, maar kunnen ook bij de lunch (tussen de boterham, salade...) of als tussendoortje (soep, rauwkost...). Voor de warme maaltijd raden we de richtlijn aan waarbij groenten de helft van je bord uitmaken. Eén vierde wordt voorbehouden voor proteïne (vis, vlees, eieren, peulvruchten...) en één vierde telt voor het zetmeelcomponent (pasta, aardappel, rijst...).
Gezond eten, simpel toch?
Gezonder eten, meer bewegen en de rest gaat vanzelf... Neen, zo simpel is het toch niet. Heel veel verschillende factoren beïnvloeden het eetgedrag, zowel individuele als omgevingsfactoren. In het tweede geval heb je als individu soms weinig invloed. Denk hierbij aan het aanbod in de supermarkt, refter, restaurant..., maar ook aan hoe het aanbod wordt gepresenteerd. Aan de kassa in de winkel staat snoepgoed bijvoorbeeld op ooghoogte in de rekken. Daarnaast wordt ook vaak reclame gemaakt voor ongezonde voeding, denk aan tv-spots, reclame langs de baan... Deze aspecten kan je als individu niet gaan veranderen, maar de (on)bewuste reactie op die blootstelling komt wel vanuit het individu. Bij het boodschappen doen kan je bewust proberen zijn van de marketingstrategieën.
Ook de eigen, directe omgeving is een belangrijke factor. Deze omgevingsfactoren hebben we wel in de hand en kunnen we eenvoudig aanpassen. Sta even stil bij hoe jouw huishouden georganiseerd is.
- Ligt fruit of juist snoepgoed standaard in het zicht?
- Heb je altijd een flesje water op zak?
- Liggen overwegend gezonde producten in je frigo?
- Heb je steeds snoep in de auto liggen?
- Laat je de potten en pannen tijdens het eten op tafel staan?
Natuurlijk is ons eetgedrag niet geheel onderhevig aan omgevingsfactoren. Jouw kennis, vaardigheden, attitude, drijfveren, intentie, sociale steun en druk... zijn ook belangrijke factoren. Enkele zijn makkelijk te achterhalen en beïnvloeden, andere vergen meer inspanning. Een gezonde levensstijl opbouwen draait vaak om het doorprikken van gewoontes. Door meer bewust na te denken over je eetgedrag kunnen gewoontes aan het licht komen. Deze zijn vaak onbewust aangeleerd, maar kunnen mits enige inspanning bewust afgeleerd worden. Dit laat ruimte om nieuwe, gezonde gewoontes langzaamaan en stapsgewijs op te bouwen. Geef jezelf de tijd om een gezonde levensstijl op te bouwen. Rome is ook niet in één dag gebouwd.