Introductie | masterplan centrum Wevelgem Doelstelling Tijdens de werken Timing en fasering
Introductie | Masterplan centrum Wevelgem
Het straatbeeld van de Deken Jonckheerestraat telt momenteel heel wat verhardingen zoals parkeerzones, verharde speelplaatsen en opritten. Het Masterplan Centrum Wevelgem, in juni 2018 aan het brede publiek voorgelegd, stelt voor om de straat te knippen en er een aantrekkelijke groene campusomgeving te creëren voor de omliggende scholen, jeugdbewegingen, het woonzorgcentrum en andere (publieke) functies.
Deze campusomgeving maakt deel uit van een groene corridor die van oost naar west dwars door Wevelgem loopt. De groene corridor vormt een verbinding voor zachte weggebruikers (voetgangers en fietsers) én een ecologisch lint met ruimte voor groen en water. Deze corridor (oost-west) wordt via de Campus aangesloten op het bestaande Cultuurpad (noord-zuid). Op die manier krijgt de Campus een directe verbinding met het centrum, het gemeentepark én richting Leievallei.
Bovendien komen alle publieke functies in het centrum zo aan de groene corridor te liggen, waardoor ze bereikbaar worden voor zachte weggebruikers via een aangename, groene as.
Doelstelling
Ontharden
- Een groenere buurt waarbij de zwakke weggebruiker centraal staat.
- Een open campus die ruimte biedt voor recreatie en ontmoeten.
- Er komt meer biodiversiteit en meer ruimte voor natuur en voedselproductie.
Klimaat
- Dankzij het gescheiden rioolstelsel wordt afvalwater gescheiden van regenwater.
- Dankzij de wadi's sijpelt regenwater in de grond.
- Het BEO-veld zorgt voor hernieuwbare energie.
Mobiliteit
- In het eerste deel vanaf de Lauwestraat - Acaciastraat komt een woonerf.
- Vanaf de campussite wordt geen gemotoriseerd verkeer meer toegestaan, deze zone staat volledig in teken van de voetganger en fietser.
Veilig en comfortabel wandelen en fietsen
- De veilige omgeving stimuleert het gebruik van de fiets.
- De centrumparkings bieden ruimte voor voertuigen. Vanaf daar kan je via de groene omgeving rond de campussite te voet naar je bestemming.
- De huidige kloosterparking maakt plaats voor een fietsparking voor de jeugdsite en het cultuurcentrum.
Veilig rijgedrag rond campus Wevelgem
Er komen snelheidsremmende maatregelen in een deel van de Kloosterstraat. Dit vanaf de Schoolstraat tot en met het kruispunt met de Deken Jonckheerestraat, met een veilige halteplaats voor lijnbussen. Deze zone wordt volledig zone 30 en krijgt veilige zebrapadoversteken.
Extra informatie
Parkeren na de werken
- Gemotoriseerd verkeer wordt niet meer toegestaan in de ontharde zone van de campussite. Maak gebruik van de centrumparkings.
- Palend aan de campusomgeving komen twee nieuwe parkings:
1.Voor het Sociaal Huis en de school komt een nieuwe parking achter het Sociaal Huis.
2. De parkeerplaatsen voor de serviceflats verplaatsen zich dichter naar de Kloosterstraat. Aansluitend komt een tijdelijke parking van steenslagmateriaal.
Wat is een BEO-veld?
Een hernieuwbare energiebron waarbij aardwarmte zorgt voor verwarming in de winter en koeling in de zomer. Een win-win voor je comfort én het klimaat. In de toekomst zullen het Sociaal Huis, woonzorgcentrum Sint-Camillus en de schoolgebouwen hier gebruik van maken.
Wat is een wadi?
Een wadi is een laagte waarin het regenwater zich kan verzamelen en in de bodem kan infiltreren. Een wadi helpt verdroging van de bodem tegen te gaan, vormt een buffer bij overvloedige regenval en draagt bij aan de zuivering van het water.
Wat is een woonerf?
Een woonerf is een straat waarbij de nadruk zeer sterk ligt op de verblijfsfunctie: wonen, spelen, wandelen,... In een woonerf is een auto te gast. De maximum snelheid is hier 20 km/u.
Tijdens de werken
Vanaf 26 augustus starten de nieuwe mobiliteitsregels. Doorgaand gemotoriseerd verkeer is niet meer mogelijk in de Deken Jonckheerestraat, de knip is vanaf dan van kracht.
Parkeren
- Indien met de fiets komen niet kan, bieden de centrumparkings plaats voor je voertuig.
- Bezoekers van het Sociaal Huis kunnen hun auto kwijt in een deel van Mgr. Deneckerestraat. Er zijn ook twee parkeerplaatsen voor mindervaliden voorzien.
Wat met huisvuil?
In elke fase voorzien we verzamelpunten voor je huisvuil en is het de taak van de aannemer om dit te coördineren.
Hoe bereik je de school op een veilige manier?
Lagere school
De lagere school is te bereiken via de ingang in de Schoolstraat.
Sint-Pauluscollege
Alle informatie over de bereikbaarheid van beide schoolgebouwen vind je op de website van de school: www.spwe.be. De bereikbaarheid wisselt volgens de fase van de werken. Bij de start van het schooljaar zijn de schoolgebouwen op de gebruikelijke manier bereikbaar. Tussen de schoolsites, ter hoogte van de Deken Jonckheerestraat, voorzien we altijd een veilige oversteek.
Timing en fasering
We pakken de werken in verschillende fases aan. De werken starten eind augustus 2022.
nutsleidingen
Aanvang: 26 augustus | Duur: tot 24 oktober
Aanleg netten en overkoppelingen. Start vanaf Lauwestraat richting Kloosterstraat.
aanleg beo-veld
Aanvang: 18 november | Duur: 60 werkdagen
weg - en rioleringswerken
Aanvang: 7 november. Klik open per fase.
Opgepast: de vermelde timing is afhankelijk van een vlot verloop van de werken en goede weersomstandigheden.
Aanvang: 7 november - duur: 45 werkdagen
- Voorbereidingswerken BEO-veld
- Heraanleg verkeersplateau kruispunt Lauwestraat / Deken Jonckheerestraat.
Opgepast! Er is 6 weken lang geen doorgaand verkeer mogelijk in de Lauwestraat. - Aanleg parking achter het Sociaal Huis.
De geplande startdatum voor de heraanleg van het verkeersplateau kruispunt Lauwestraat / Deken Jonckheerestraat is 9 januari 2023.
Hinder, fasering en timing
Deze werken zullen hinder met zich meebrengen. De toegang tot de woningen zal beperkt zijn. Door deze werken zal er geen doorgaand verkeer mogelijk zijn in de Lauwestraat.
Omleiding vanuit Lauwe: Leiestraat – Kweekstraat – Kozakstraat – Rivierstraat.
Lauwe kan bereikt worden via de Kloosterstraat en Goudbergstraat.
Slecht weer of andere onvoorziene omstandigheden kunnen deze timing beïnvloeden. Alle informatie en updates over de hinder vind je via www.wevelgem.be/verkeershinder.
Praktische informatie
- Bereikbaarheid | Huizen zullen bereikbaar zijn dankzij een oprijplaat. Gemotoriseerd verkeer voor de bewoners in de Deken Jonckheerestraat zal toegelaten zijn via de Acaciastraat. Naarmate de werken opschuiven richting jeugdclub zal gemotoriseerd verkeer niet meer mogelijk zijn en zal er geparkeerd moeten worden in de centrumparking. Voor voetgangers zal er steeds een veilige oversteek voorzien worden. De aannemer dient een ‘Minder Hinder’-steenslag te voorzien zodat tijdens de werken de woningen, de scholen en jeugdclub te voet maximaal toegankelijk blijven. Fietsers richting school en jeugdclub adviseren wij om in te rijden via de Goudbergstraat en Cultuurpad.
- Post | De postbode brengt de post tot aan de deur.
- Huisvuilophaling | te verzamelen in de Lauwestraat. Wie dit niet kan mag dit voor zijn deur laten staan zodat de aannemer deze kan verzamelen.
- Parkeermogelijkheden | centrumparkings
Aanvang: januari 2023 - duur: 170 werkdagen
Weg- en rioleringswerken in de Deken Jonckheerestraat. De werken starten vanaf de Lauwestraat en we werken richting de Kloosterstraat.
Aanvang: juni 2023 - duur: 45 werkdagen
Wegeniswerken in de Kloosterstraat. Geen doorgaand verkeer mogelijk.
Proeftuinen ontharding
Aan de hand van twee oproepen naar projectvoorstellen rond ontharding lanceerde de Vlaamse regering in 2018 de beweging ‘Vlaanderen breekt uit’. Op die manier investeert Vlaanderen 10 miljoen euro in de begeleiding en realisatie van die projecten. De bedoeling: nieuwe praktijken testen en onderzoeken hoe ze kunnen leiden tot grootschalige ontharding. Uit de 450 ingediende projectvoorstellen werden 45 ‘proeftuinen ontharding’ geselecteerd.
Het gemeentebestuur van Wevelgem diende het project Campus Wevelgem - zoals voorgesteld in het masterplan - op 15 mei 2019 in. Het werd geselecteerd voor een subsidie van 250.000 euro. Aan deze subsidie zijn een aantal voorwaarden en een strikte timing verbonden.
Zo moet de gemeente binnen de drie jaar gestart zijn met de effectieve ontharding op het terrein, al werd die timing omwille van de coronamaatregelen wel met een half jaar verlengd tot midden 2023.
Om de herinrichting van de campus zo volledig mogelijk te kunnen realiseren, werden onderhandelingen gevoerd met de aanpalende eigenaars en gebruikers. Dit resulteerde in een finale afbakening zoals hieronder weergegeven, inclusief bepaalde delen van de schoolterreinen en een klein deel van de jeugdsite.
Ondanks de ontharding van de Deken Jonckheerestraat zal het aantal parkeerplaatsen behouden blijven. De parkeerplaatsen die verdwijnen, worden namelijk elders in de omgeving gecompenseerd. Door het knippen van de straat zullen er in de omliggende straten en ter hoogte van de kruispunten enkele flankerende maatregelen nodig zijn. Ook die worden in het project opgenomen.
Foto: © Demey en Studio Basta
Begin 2020 startte het gemeentebestuur het onthardingsproject onder begeleiding van intercommunale Leiedal met verkennende gesprekken met alle betrokken actoren. Met hun feedback gingen de experten in juni-juli 2020 aan de slag tijdens een eerste ontwerpworkshop. Het resultaat was een schetsmatige aanzet voor een geïntegreerd inrichtingsplan, dat in september en oktober 2020 het onderwerp was van een breed participatie- en communicatietraject.
- De jongeren en kinderen uit de omgeving werden betrokken via vier afzonderlijke werksessies.
- Met oudere inwoners en met de bewoners van de Deken Jonckheerestraat werd uitvoerig in gesprek gegaan.
- Met de actoren op de site zelf werd via bilaterale gesprekken en collectieve sessies intensief overlegd.
- Tot slot werd ook de brede bevolking geïnformeerd en geraadpleegd, via een online bevraging en een maquette in de bibliotheek. Op 1 mei 2021 was er ook het onthardingsfestival met een toelichtingsmoment. Burgers konden zich ter plaatse informeren over het onthardingsproject.
De verzamelde feedback werd tijdens de tweede ontwerpworkshop grondig verder uitgewerkt. Op basis daarvan werden de plannen aangepast. De landschapsarchitecten van Studio Basta en het technische bureau Demey verfijnden ze tot een voorontwerp.
Het gemeentebestuur riep de inwoners vervolgens op om hun feedback en suggesties op het voorontwerp tussen 1 mei tot 6 juni 2021 te delen via een online bevraging. Op basis van de ontvangen reacties werden de plannen gefinaliseerd. Intussen loopt de aanvraag voor een omgevingsvergunning. Hopelijk komt de goedkeuring er nog dit najaar zodat de aanleg van een aantrekkelijke, groene campusomgeving kan beginnen!
Het finale ontwerp bevat de concrete uitwerking van 9 krijtlijnen of basisprincipes.
Principe 1: een doorgaande as.
De centrale as van de Deken Jonckheerestraat wordt omgetoverd tot een functionele verbinding voor zachte weggebruikers. Een doorlopend lint met een afzonderlijke strook voor voetgangers en fietsers dat van west naar oost loopt en aantakt op het Cultuurpad. Het Cultuurpad maakt bovendien de verbinding tussen de groene Campus en de Leievallei.
Principe 2: een netwerk van logische looplijnen.
Naast de doorgaande as zorgt een netwerk van toegankelijke paden voor voetgangers en fietsers voor een rechtstreekse verbinding met het centrum en alle huidige en toekomstige functies zoals scholen, het Sociaal Huis, de jeugdsite, parkeergelegenheden … Het ontwerp stelt voor om de paden in halfverharding aan te leggen.
Principe 3: een duurzaam watersysteem.
Parallel aan het wandel- en fietslint moet een systeem van wadi’s (laagtes in het gras) het regenwater in de bodem laten infiltreren. Het water dat op de daken valt, zal zo niet langer naar de riolering gaan, maar infiltreren in de groene parkomgeving. De bestaande vijver wordt opgewaardeerd en krijgt een prominente plek in het ontwerp. Zo vormen we een ideale basis voor een interessante fauna en flora. Met meer water en groen in het centrum zorgen we bovendien voor verkoeling op warme dagen.
Principe 4: een aaneengesloten groenbeeld.
Op de Campus staan mooie lindes, haagbeuken, eiken, enzovoort. Bij de beplanting gaat de aandacht dan ook in eerste instantie naar de bestaande bomen. Daarnaast voorziet het ontwerp heel wat nieuwe beplanting, zoals eiken, lindes, bloeiende vogelkersen en enkele coniferen zoals Metasequoia glyptostroboides.
Bovendien wordt gekozen voor ‘gedifferentieerd’ beheer, met ruimte voor open grasveld, maar ook voor extensief gemaaide
zones, waar de fauna en flora meer kansen krijgen. Dat moet het geheel een rustig en natuurlijk karakter geven.
Principe 5: taluds als begrenzing.
Een zachte helling of talud - gekoppeld aan een zitbank - zorgt voor een natuurlijke scheiding tussen het publieke domein en de noordelijke speelplaats. Zo ontstaat een duidelijke maar zachte grens tussen de speelplaats en het publieke domein, zodat de ruimte op verschillende tijdstippen door verschillende doelgroepen gebruikt kan worden.
Bij de aanleg van de taluds hanteren we het zogenaamde zerowasteprincipe: de grond die uitgegraven wordt om de wadi’s aan
te leggen, wordt integraal hergebruikt voor de taluds of om de grond aan te vullen op plaatsen waar onthard wordt.
Principe 6: een open speelveld.
Door de harde grenzen te vervagen en aanpalende elementen te integreren in een groene parkachtige setting ontstaat een open en groene campus. Ook de vijver en het bouwkundig erfgoed zoals het Joegoslavië-paviljoen dragen bij aan een kwalitatieve open en groene ruimte in Wevelgem.
De open campus die zo ontstaat, is dan ook multifunctioneel: er kan gespeeld en gesport worden, maar evenzeer is het een plek voor publieke manifestaties, evenementen, jeugdbewegingen of scholen. Het is met andere woorden een open ruimte met vele (sociale) functies waarbij ontmoeten centraal staat. Een aantal zitelementen zullen die ontmoeting extra accentueren.
Principe 7: status quo parkeren.
De gemeente wil het aantal parkeerplaatsen in de omgeving ten allen tijde behouden. Bij de realisatie van Campus Noord wordt een grote centrumparking aangelegd. In afwachting hiervan wordt een tijdelijke parking voorzien bij de assistentiewoningen Ter Meersch en wordt onderzocht welk materiaal hiervoor het meest geschikt zou zijn. Verder komen er een nieuwe uitbreiding van de parking achter het Sociaal Huis en een aantal parkeerplaatsen voor bewoners én personen met een beperking aan de jeugdsite.
Principe 8: Deken Jonckheerestraat als woonerf.
Het deel van de Deken Jonckheerestraat aan de Lauwestraat wordt heringericht als woonerf. De belangrijkste kenmerken: een gedeelde ruimte waar de zachte weggebruiker centraal staat, een aangename, frisse sfeer dankzij nieuwe beplantingen, en oppervlaktewater dat naar die beplanting wordt afgeleid om daar in de bodem te infiltreren. Verder is de auto er te gast: enkel bestemmingsverkeer voor bewoners en de jeugdsite wordt toegelaten. Van de heraanleg wordt gebruik gemaakt om ook een gescheiden rioleringsstelsel aan te leggen.
Principe 9: warmtenet.
Het gemeentebestuur en intercommunale Leiedal willen het momentum van het onthardingsproject en de heraanleg van het openbaar domein aangrijpen om ook klimaatacties te ondernemen. Leiedal stimuleert energiegemeenschappen binnen het LECSEA-project dat gesubsidieerd wordt door de Europese Unie. Deze opportuniteit biedt de kans om een collectief BEO-veld aan te leggen op de Campus. BEO staat voor Boorgaten-Energie-Opslagveld waarbij je 65 meter diepe gaten boort in de grond om in de winter warmte en in de zomer koelte uit de bodem te halen met behulp van een warmtepomp. Het voorzien van een 112-tal grondboringen op de campus zou een belangrijke eerste stap zijn om het Sociaal Huis en de toekomstige gebouwen van de school en het woonzorgcentrum fossielvrij te maken.
Samen met de heraanleg van de campus een BEO-veld in de ondergrond voorzien, betekent een efficiëntie- en financiële winst. Bovendien kan dankzij de Europese Unie 60% subsidie bekomen worden, indien de werken tegen februari 2023 opgeleverd kunnen worden.
Project en timing
Het masterplan voor het centrum van Wevelgem, dat in juni 2018 aan het brede publiek werd voorgelegd, stelde voor om de Deken Jonckheerestraat te knippen voor gemotoriseerd verkeer en er een aantrekkelijke groene campusomgeving te creëren voor de omliggende scholen, jeugdbewegingen, het woonzorgcentrum en andere (publieke) functies.
Het gemeentebestuur van Wevelgem diende het project Campus Wevelgem in op 15 mei 2019 voor de projectoproep ‘proeftuinen ontharding’ van de Vlaamse overheid. Het werd geselecteerd voor een subsidie van 250.000 euro met de strikte voorwaarde om de ontharding binnen de drie jaar te realiseren.
Dit was de start van een traject met heel wat participatie, workshops en overleggen met alle betrokken actoren. Door de coronacrisis werd de deadline met een half jaar verlengd en zullen de werken aan het onthardingsproject ten laatste midden 2023 opgestart zijn. Ondanks de ontharding van de Deken Jonckheerestraat zal het aantal parkeerplaatsen behouden blijven. De parkeerplaatsen die verdwijnen, worden immers elders in de omgeving gecompenseerd. Door het knippen van de straat zullen er in de omliggende straten enkele flankerende maatregelen nodig zijn. Ook die worden in het project opgenomen.
Ruimte voor zachte weggebruikers.
De Deken Jonckheerestraat wordt omgetoverd tot een functionele verbinding voor zachte weggebruikers. Het pad heeft een afzonderlijke strook voor voetgangers en fietsers en takt van west naar oost aan op het Cultuurpad. Naast de doorgaande as zorgt een netwerk van toegankelijke paden voor voetgangers en fietsers voor een rechtstreekse verbinding met het centrum en alle huidige en toekomstige functies zoals scholen, het Sociaal Huis, de jeugdsite, parkeergelegenheden …
Parallel aan het wandel- en fietslint moet een systeem van wadi’s (laagtes in het gras) het regenwater in de bodem laten infiltreren. Het water dat op de daken valt zal zo niet langer naar de riolering gaan, maar infiltreren in de groene parkomgeving.
De grond die uitgegraven wordt om de wadi’s aan te leggen, wordt integraal hergebruikt voor de aanleg van taluds. Deze zachte helling of talud worden gekoppeld aan een zitbank en zorgt zo voor een natuurlijke scheiding tussen het publieke domein en de speelplaats. Zo ontstaat een duidelijke maar zachte grens zodat de speelplaats op verschillende tijdstippen door verschillende doelgroepen gebruikt kan worden.
Groene parkomgeving.
Door de harde grenzen te vervagen en aanpalende elementen te integreren in een groene parkachtige setting ontstaat een open en groene campus. Bij de beplanting gaat de aandacht in eerste instantie naar het behoud van de bestaande bomen. Daarnaast voorziet het ontwerp heel wat nieuwe beplanting. Bovendien wordt gekozen voor ‘gedifferentieerd’ beheer, met ruimte voor open grasveld, maar ook voor extensief gemaaide zones, waar de fauna en flora meer kansen krijgen.
De bestaande vijver wordt opgewaardeerd en krijgt een prominente plek in het ontwerp. Met meer water en groen in het centrum zorgen we zo voor verkoeling op warme dagen. De open campus die zo ontstaat is dan ook multifunctioneel: er kan gespeeld en gesport worden, maar evenzeer is het een plek voor publieke manifestaties, evenementen, jeugdbewegingen of scholen. Het is met andere woorden een open ruimte met vele (sociale) functies waarbij ontmoeten centraal staat.
Woonerf waar auto te gast is.
Het deel van de Deken Jonckheerestraat aan de Lauwestraat wordt heringericht als woonerf. De belangrijkste kenmerken: een gedeelde ruimte waar de zachte weggebruiker centraal staat, een aangename, frisse sfeer dankzij nieuwe beplantingen, en oppervlaktewater dat naar die beplanting
wordt afgeleid om daar in de bodem te infiltreren. Verder is de auto er te gast: enkel bestemmingsverkeer voor bewoners en de jeugdsite wordt toegelaten. De toegang tot de jeugdsite komt zo in het groen te liggen en de groene Campus wordt reeds zichtbaar van in de Lauwestraat.
In synergie met het onthardingsproject besteedt het gemeentebestuur veel aandacht aan de toekomstplannen van de verschillende spelers op en rond de campus (inplanting gebouwen, aanleg en aansluiting op het BEO-veld… ). Daarom werd tijdens de eerste gesprekken goed geluisterd naar de wensen en toekomstvisie van de actoren uit de directe omgeving. Zo uitte de basisschool (SPW basis) de ambitie om het huidige gebouw (SPW kleuter) te vervangen door een nieuwe kleuterschool, en ontvouwde woonzorgcentrum Sint-Camillus de plannen om 90 kamers te vernieuwen. Het Sint-Pauluscollege (SPW secundair) bouwt een nieuwe derde graad uit en heeft nood aan bijkomende ruimte. Tot slot moet er voor beide scholen een nieuwe gedeelde sporthal komen, ter vervanging van de bestaande. Het gemeentebestuur bekijkt de toekomstige ontwikkeling van de omgeving dan ook ruimer dan het onthardingsproject. Zo werd er bv. goed afgestemd hoe parkeervoorzieningen gebundeld kunnen worden, rekening houdend met de geplande ontwikkelingen.
Met de betrokkenen ten noorden van de Deken Jonckheerestraat wordt heel nauw samengewerkt. De antwoorden op hun vragen en wensen worden gebundeld in het gezamenlijke inrichtingsplan Campus Noord. Daarbij wordt over eigendomsgrenzen heen onderzocht hoe de verschillende functies zo doordacht mogelijk ingeplant kunnen worden. Het is de bedoeling om samen op zoek te gaan naar win-winsituaties, multifunctionele voorzieningen en zo veel mogelijk ontharding.
Een eerste ontwerpworkshop met experten resulteerde in een schetsmatige aanzet voor het inrichtingsplan Campus Noord, dat samen met het inrichtingsplan voor het onthardingsproject in de zomer van 2020 aan het publiek werd voorgesteld. In nauw overleg met de betrokken actoren worden die eerste schetsen verder verfijnd, om zo tot een plan te komen dat door iedereen gedragen wordt. Ook aspecten zoals de fasering en subsidiemogelijkheden worden onderzocht en vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Op die manier willen de verschillende betrokken organisaties het project samen en eensgezind realiseren.
Bekijk hier de flyer.
Campus Deken Jonckheere en het onthardingsproject zijn een onderdeel van het Masterplan centrum Wevelgem.
